زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقهاختلال دیجیتال و تاثیرات ناشی از آن! این اولین بار در تاریخ نیست که نوآوری و فناوری، تغییرات اساسی در نحوه کار و زندگی ما ایجاد کرده است. ولی این بار تغییرات با سرعت و شدت زیادی در حال وقوع است.
پاندمی جهانی باعث رشد تحول دیجیتال شده و توجهات زیادی را به سمت استراتژی دیجیتال معطوف کرده است. ماژول استراتژی دیجیتال و فناوری اطلاعات ITIL4 (Digital & IT Strategy) یک راهنمای ایده‌آل برای کمک به رهبران سازمان‌ها است تا استراتژی دیجیتال را ایجاد کنند، بپذیرند، پیاده‌سازی و نهایتا حفظ نمایند. استراتژی دیجیتال در واقع یک استراتژی کسب‌وکار است که پایه آن استفاده از فناوری دیجیتال است. البته به کار بستن IT و پیاده‌سازی فناوری چالش‌های خاص خود را نیز دارد. بیشتر سازمان‌ها امروزه با واقعیت اختلال دیجیتال مواجه هستند.
اختلال دیجیتال چیست؟ وب‌سایت گارتنر عبارت اختلال دیجیتال (Digital Disruption) را به این صورت تعریف می‌کند:
اختلال دیجیتال تاثیری است که انتظارات و رفتارهای بنیادین را در یک فرهنگ، بازار، صنعت یا فرآیند تغییر می‌دهد. این تاثیر ناشی از فناوری و قابلیت‌های دیجیتال، کانال‌ها یا دارایی‌ها است. بنابراین باید توجه داشت آنچه موجب اختلال می‌شود، فناوری نیست، بلکه تاثیری است که فناوری بر رفتار و نیازها و انتظارات مشتریان می‌گذارد. با این حال، توانایی شرکت‌ها در پاسخ موثر به این مشکل با یکدیگر متفاوت است. اگر شرکتی قادر نباشد تغییرات کوچک سازمانی را مدیریت کند (که این عدم توانایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله آنکه شرکت عملکرد مناسبی ندارد، ارتباطات ضعیفی دارد یا در معرفی چیزهای جدید به بازار کند است) ممکن است در مواجهه با اختلال دیجیتال به طور جدی دچار چالش شود.اگر سازمان شما پیشتر اختلال دیجیتال را پیشبینی نکرده بود، امروز زمان آن است که به این مسئله بپردازد – در اینجاست که ضرورت بهره بردن از دانش استراتژی دیجیتال و فناوری اطلاعات ITIL4 مشخص می‌شود.
اختلال دیجیتال چه تاثیراتی دارد؟
گزارشی که با عنوان «استاندارد آینده – بهبود به صورت دیجیتالی خواهد بود (دیجیتالی شدن سریع و متناسب)» که توسط شرکت McKinsey در آگوست 2020 منتشر شد، نشان می‌دهد کسب‌وکارها در این برهه زمانی خودشان را در چه نقطه‌ای تصور می‌کنند.
در بخشی از این گزارش با عنوان «چرا استراتژی‌های دیجیتال شکست می‌خورند؟»، می‌خوانیم «تعداد قابل ملاحظه‌ای از مدیران عامل سازمان‌ها، سرعت دیجیتالی شدن، تغییرات رفتاری، فناوری مرتبط با آن و مقیاس اختلالی که ممکن است ایجاد شود را دست کم گرفته‌اند.» اختلال دیجیتال حاصل ورود و استفاده از نوآوری‌های دیجیتال مانند کلان داده (Big Data) یا داده‌های حجیم، یادگیری ماشینی (Machine Learning) و اینترنت اشیا (IoT) است.فناوری، البته نقش بسیار مهمی در اینجا ایفا می‌کند. اختلال دیجیتال، هم به میزان بلوغ فناوری سازمان وابسته است و هم به توانایی تغییر روش‌های کسب‌وکار برای رقابتی ماندن و توسعه روش‌های جدید ارائه ارزش؛ و این مسئله فراتر از فناوری رهبری و یا اینکه چطور سازمان‌ها به عنوان یک مجموعه واحد عمل می‌کنند، است.
برای مثال، شرکت روشنایی فیلیپس، برنده یک قرارداد 10-ساله با سامانه حمل‌ونقل واشینگتن شد تا در جای پارک‌ها خدمات روشنایی بر پایه لامپ‌های کم مصرف با کنترل تطبیق‌پذیر، ارائه کند بدون آنکه پیش پرداختی از شهروندان اخذ شود. در تامین سرمایه و ارائه خدمت در این مثال از مدل‌های خدمات صنعت نرم‌افزار الگوبرداری شد – بدین صورت که بهره بردن از خدمات روشنائی به صورت ثبت نام و دریافت حق اشتراک (subscription) ارائه شد و نه به صورت پیش پرداخت و طی یک پرداخت واحد. همانطور که استراتژی دیجیتال و فناوری اطلاعات ITIL4 تاکید می‌کند، اینگونه اختلال باعث می‌شود سازمان همسو با بازار رقابتی کسب‌وکار حرکت کند.
پاسخ به اختلال دیجیتال
برای آنکه بتوانید در مقابل اختلال دیجیتال پاسخگو باشید، داشتن توانایی رهبری پیشرفته ضروری است – در بیان بهتر، این توانایی شامل درک آنچه در بیرون و در درون سازمان اتفاق می‌افتد، است. برای دستیابی به این توانایی نقطه شروع، توسعه یک چشم‌انداز قوی برای سازمان است که مشخص کند کسب‌وکار شما سعی دارد چه کاری انجام دهد، می‌خواهد به کجا برسد و اطمینان حاصل کند که فعالیت‌های داخلی و مدیران در سراسر کسب‌وکار همسو با آن چشم‌انداز در حرکت هستند. پس از آن، نیاز به بهره‌وری عملیاتی وجود دارد تا هزینه‌ها را پایین نگاه دارد و به رقابتی باقی ماندن سازمان کمک کند و به طور همزمان تجربه مشتری نیز در حد مطلوب حفظ شود. همچنین، رهبران باید از متخصصین شاغل در حوزه دیجیتال و IT تفکیک شوند و با مشتریان و تجربه مشتری در ارتباط بیشتری باشند.
استراتژی دیجیتال و فناوری اطلاعات ITIL4 – یک راهنمای جامع برای رهبران کسب‌وکار
شما هر چند وقت یکبار با کسی مواجه می‌شوید که در شرکتی کار می‌کند که بازار را واقعاً دچار اختلال کرده است؟! سازمان‌های اخلاگر دیجیتال در واقع سازمان‌هایی هستند که از توانایی و قابلیت‌های دیجیتال به هر نحوی استفاده می‌کنند تا تغییرات اساسی در بازار خود و دیگران به‌وجود آورند. از جمله شرکت‌هایی که از استراتژی اختلال دیجیتال استفاده می‌کنند می‌توان به گوگل و آمازون اشاره کرد.
اگر به ندرت با چنین مسئله‌ای مواجه می‌شوید، باید از راهنمای موجود در ماژول استراتژی دیجیتال و فناوری اطلاعات ITIL4 استفاده کنید. این ماژول به رهبران کمک می‌کند چشم‌انداز، استراتژی و ابزار لازم برای رتبه‌بندی سازمان‌ها از لحاظ بلوغ را توسعه دهند و آن‌ها را قادر می‌سازد قدم بعدی برای ایجاد تغییر و بهبود را پیشبینی نمایند.
ماژول ارزیابی جایگاه دیجیتال می‌تواند نوآوری را مدیریت کند، که داشتن همین توانایی ضامن موفقیت سازمان است.
این ماژول همچنین کمک می‌کند بهین‌روش‌هایی مورد استفاده قرار گیرند که پیش از این در سازمان نادیده گرفته می‌شدند و نهایتا به ارائه تجارب تئوری و عملی کمک می‌کند. رسیدن به این درک همراه با استفاده از ابزار و فراگیری به کار بستن ابزار در موقعیت‌های مختلف، پاسخگوئی در مقابل اختلال را آسان‌تر می‌کند و به پیاده‌سازی استراتژی، چشم‌انداز و نوآوری کمک می‌کند.البته نوآوری فقط یک بخش از پاسخگوئی در مقابل اختلال دیجیتال است. برای هر شرکت، در هر صنعتی، داشتن این سه استراتژی ضروری است: راه‌اندازی کسب‌وکار، تغییر کسب‌وکار، بازآفرینی کسب‌وکار.
موفقیت امروز به هیچ عنوان ضامن ماندگاری در آینده نیست. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تغییرات هر روز بزرگتر و سریع‌تر از قبل به وقوع می‌پیوندد. دنیایی که در آن محدودیت‌ها کمتر است و ابزار بیشتری در دسترس قرار دارد. پس توصیه منطقی برای موفقیت هر سازمان این است که از ابزار در دسترس خود استفاده کند و با دقت سه بعد ذکر شده را به کار بندد: راه‌اندازی (اجرا) کسب‌وکار، تغییر (بهبود) کسب‌وکار، بازآفرینی کسب‌وکار (انجام کاری متفاوت). برای یادگیری باید آنچه از پیش یادگرفته شده را کنار گذاشت! هرگز در مسیر پیش روی خود توقف نکنید. آنقدر به راه خود ادامه دهید تا شیوه‌ای خاص و منحصر بفرد برای اداره و ادامه فعالیت کسب‌وکار خود بیابید.
نادیده گرفتن یا مقاومت در برابر اختلال دیجیتال، می‌تواند منجر به شکست در کسب‌وکار و عقب ماندن در بازار به شدت رقابتی و رو به توسعه دیجیتال شود. با اینکه این تحول یک قدرت بیرونی اتست ولی با اتخاذ استراتژی صحیح درون سازمان می‌توان همسو با تغییرات بازار، محیط و مشتریان به رقابت ادامه داد.
